To jest najgorętszy kwiecień, jaki pamiętam. Dziś w Lublinie temperatura wzrosła niemal do 30 stopni. Z jednej strony, to wielka przyjemność siedzieć na słońcu, pić mrożoną kawę i cieszyć się tak piękną pogodą. Ale z drugiej, jest jednak smutna świadomość, że to nie jest normalna sytuacja, bo zwykle takie temperatury są zarezerwowane dla czerwca lub lipca. Do tego dochodzi narastający niepokój, co będzie dalej. Coraz bardziej odczuwalne stają się efekty globalnego ocieplenia. Zmiany klimatyczne dzieją się na naszych oczach.
Przełomowe orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Dlatego tak ważne może być dzisiejsze przełomowe orzeczenie wydane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz), które dotyczy odpowiedzialności państwa za zmiany klimatyczne. Zapadło ono w sprawie Verein KlimaSeniorinnen Schweiz i inni wniesionej przeciwko Szwajcarii. Skargę złożyły cztery kobiety i szwajcarskie stowarzyszenie, Verein KlimaSeniorinnen Schweiz, którego członkowie wyrażają głęboko zaniepokojeni negatywnymi konsekwencjami globalnego ocieplenia dla warunków życia i zdrowia. W ich przekonaniu Szwajcaria nie podjęła odpowiednich i wystarczających działań w celu łagodzenia skutków zmian klimatycznych.
Odpowiedzialność państwa za zmiany klimatyczne
ETPCz stwierdził, że Konwencja praw człowieka gwarantuje prawo do skutecznej ochrony przed poważnymi negatywnymi skutkami zmian klimatycznych dla życia, zdrowia, dobrostanu i ogólnej jakości życia. Ponadto uznał, że w niniejszej sprawie doszło do naruszenia prawa do prywatności i życia rodzinnego, jak też naruszono prawo dostępu do sądu. Okazało się, że szwajcarskie sądy wszystkich instancji uznały się niewłaściwymi w tej sprawie, odrzucając wnoszone skargi. W konkluzji Trybunał stwierdził, że Konfederacja Szwajcarska nie spełniła swoich pozytywnych obowiązków wynikających z Konwencji w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym.
Znaczenie tego orzeczenia jest nie do przecenienia. Z jednej strony przyczyni się ona do wnoszenia podobnych pozwów przeciwko państwom członkowskim Rady Europy i zasądzania na rzecz pokrzywdzonych odpowiednich odszkodowań. Z drugiej strony można oczekiwać, że państwa staną się bardziej aktywne w swoich działaniach zmierzających do ograniczenia dokonujących się zmian klimatycznych.
https://www.echr.coe.int/w/grand-chamber-rulings-in-the-climate-change-cases